Instytut Pamięci i Dziedzictwa Kresowego

INSTYTUT PAMIĘCI I DZIEDZICTWA KRESOWEGO

„IPiDK”

CZYM SĄ KRESY?

Kresy to wielka wartość, a zarazem wielki dramat. To ziemia, która dostąpiła ogromnych zaszczytów, stała się kolebką polskiej myśli naukowej i twórczej, a zarazem wielu najazdów, bitew i wojen z Turkami, Szwedami, Rosjanami, Tatarami, a także polem najstraszliwszych zbrodni ukraińskiego ludobójstwa, zaczynającego się masowymi mordami Polaków we wrześniu 1939 r. w woj. tarnopolskim, w trzech powiatach, podhajeckim, buczackim i brzeżańskim, a kończącego się w Bieszczadach w 1947 r., po Operacji Wisła. Na Kresach rodzili się wybitni uczeni i wspaniali artyści, pisarze, malarze, aktorzy, powstawały genialne dzieła i światowej sławy odkrycia naukowe.

Główny Sponsor

Darczyńcy

Aktualne projekty

DZIAŁALNOŚĆ STOWARZYSZENIA

Działalność międzynarodowa. Tereny dawnych Kresów obejmują obecnie tereny szeregu państw, współpraca między którymi jest niezbędnym warunkiem skutecznej realizacji kulturalnych, badawczych programów realizowanych przez Stowarzyszenie. Wśród członków należących do gremium naukowego Instytutu Pamięci i Dziedzictwa Kresowego poza przedstawicielami ośrodków polskich są także naukowcy z Izraela, Łotwy, Rosji, Ukrainy, Japonii. Utrzymywane są żywe kontakty skierowane na współpracę w ramach projektów międzynarodowych z ośrodkami akademickimi a także polonijnymi na Wschodzie.
Prace naukowe. Instytut Pamięci i Dziedzictwa Kresowego organizuje i współorganizuje cykliczne i okolicznościowe konferencje naukowe, seminaria i fora dyskusyjne. Dotyczą one przede wszystkim szeroko pojętej tematyki kresowej obejmującej przypominanie i przybliżenie postaci i wydarzeń ważnych dla polskiej historii, stosunków międzynarodowych, które zapisały się w dzieje kultury pogranicza. Wśród nich należy wymienić sylwetki hierarchów Kościoła różnych obrządków (św. abp Józef Bilczewski, łaciński metropolita lwowski, bł. bp Grzegorz Chomyszyn, greckokatolicki ordynariusz stanisławowski, abp Józef Teodorowicz, ormiańskokatolicki pasterz lwowski), działaczy patriotycznych, narodowych, kulturowych itd.
Od 2019 r. ukazuje się periodyk Instytutu „RES CRESOVIANA” publikujący teksty naukowe i popularyzujący wiedzę o kresach.
Wydarzenia. Nasz Instytut organizuje szereg wydarzeń bezpośrednio lub pośrednio związanych z pamięcią o Kresach dawnej Rzeczpospolitej. Wśród najważniejszych wydarzeń są rozliczne konferencje (m.in. Kongresy Środowisk Kresowych, panele dyskusyjne, warsztaty dla młodzieży), a także działania na rzecz młodzieży polskiej, która mieszka poza obecnymi granicami Polski. Warto tu wspomnieć o obozach językowych (wspieranych przez Senat RP) czy też projektach Erasmus+ oraz współfinansowanych przez Centrum Projektów Europejskich.

O NAS

KRESY

Kresy to wielka wartość, a zarazem wielki dramat. To ziemia, która dostąpiła ogromnych zaszczytów, stała się kolebką polskiej myśli naukowej i twórczej, a zarazem wielu najazdów, bitew i wojen z Turkami, Szwedami, Rosjanami, Tatarami, a także polem najstraszliwszych zbrodni ukraińskiego ludobójstwa, zaczynającego się masowymi mordami Polaków we wrześniu 1939 r. w woj. tarnopolskim, w trzech powiatach, podhajeckim, buczackim i brzeżańskim, a kończącego się w Bieszczadach w 1947 r., po Operacji Wisła. Na Kresach rodzili się wybitni uczeni i wspaniali artyści, pisarze, malarze, aktorzy, powstawały genialne dzieła i światowej sławy odkrycia naukowe.

To Kresowianie przez długie lata komunizmu, a potem tzw. wolnej Polski, nieśli wbrew panującej władzy, prawdę o Kresach, a przede wszystkim o ukraińskiej zbrodni ludobójstwa. To jedynie Kresowianie, jako formacja narodowa, pierwsi poznali kłamstwa i obłudę komunistycznego systemu. I oni mieli szczególne prawo, by o tych kłamstwach i obłudzie mówić. I mówili, często za to karani, bici, prześladowani, wsadzani do aresztów i więzień. Mówili prawdę o Katyniu. Bo ją znali. To Kresowianie wychowywali swoje dzieci w duchu prawdy, wolności i niepodległości. I dlatego w pierwszym rzędzie na nich spadały ciężkie represje. Ale oni nie ustawali w przenoszenia ducha wolności i niepodległości do zniewolonej Polski. Wychowywali swoje dzieci w wielkiej tradycji chrześcijańskich domów, w mówieniu prawdy i ukochaniu wolności, w pielęgnowaniu wielowiekowych ceremonii i chrześcijańskiej wiary. To oni umacniali siłę Kościoła rzymskokatolickiego. Oni w skrytości nocy pisali swoje wspomnienia, dzienniki i pamiętniki o czasach wolności, ale też o czasie zagłady. Nie pozwalali zapomnieć, że ziemie kresowe od wieków należały do Rzeczypospolitej, że była to kraina wielkich duchowych mocy i moralnej siły.

Stanisław Srokowski
Pisarz kresowy

CELE

Zgodnie z zadaniami statutowymi celem działania Stowarzyszenia jest:

zrzeszenie osób, którym bliska jest pamięć i historyczno-kulturowe dziedzictwo Kresów Wschodnich oraz ich dzieje,
prowadzenie działalności badawczej, naukowej i dydaktycznej w zakresie pamięci i dziedzictwa Kresów Wschodnich,
badanie i utrwalanie kresowego dorobku społeczno-kulturowego, będącego integralną częścią tradycji polskiej, w sposób szczególny otwierając się na zagadnienia kultury religijnej,
badania naukowe i prace rozwojowe, które miałyby na celu wskazać na obszary praktycznego działania instytucji rządowych i pozarządowych, pobudzające świadomość etniczną diaspory polskiej na dawnych Kresach, zaangażowanie w działanie na rzecz promocji Polski i kształtowanie jej wizerunku w Europie i na świecie,
upowszechnianie wiedzy o dziejach Kresów Wschodnich, ich dorobku historycznym i kulturowym,
promowanie kultury, sztuki, ochrony dóbr kultury i kresowego dziedzictwa narodowego,
utworzenie instytutu badawczo-naukowego, którego głównym zadaniem będzie badanie dorobku dziejowego polskiej kultury na Wschodzie, w tym ze szczególnym uwzględnieniem tradycji Kościoła rzymskokatolickiego oraz innych wyznań,
budowanie pomostu tak w sferze edukacji, jak i gospodarki pomiędzy Ojczyzną a krajem aktualnego zamieszkiwania Polaków o rodowodzie kresowym,
powołanie Muzeum Kresów Wschodnich,
utrzymywanie kontaktów z Polakami wywodzącymi się z Kresów Wschodnich, mieszkającymi zarówno w kraju, jak i za granicą.

WARTOŚCI

Działalność Instytutu Pamięci i Dziedzictwa Kresowego skierowana na krzewienie wartości patriotycznych opartych na tradycji chrześcijańskiej, katolickiej odwołujących się do humanizmu, solidarności społecznej, pamięci historycznej. Wierzymy, że zawarte w słynnym zawołaniu „Bóg, Honor, Ojczyzna” wartości są i będą podstawą harmonijnego rozwoju społeczeństwa polskiego, stosunków z sąsiadami, z którymi przez wieki tworzyliśmy wspólnotę i z którymi jesteśmy skazani na wspólną przyszłość.

PROJEKTY

Instytut Pamięci i Dziedzictwa Kresowego zgodnie z zadaniami statutowymi prowadzi działalność edukacyjną nt. krzewienia wiedzy o Kresach, współpracy ze środowiskami polskim na dawnych Kresach, wsparcie merytoryczno-naukowe dla Polaków mieszkających na terenach dawnych Kresów, dla Kościoła rzymskokatolickiego oraz innych Kościołów kultywujących dorobek kulturowy cywilizacji łacińskiej, tolerancji, wielokulturowości i otwartości. W ramach działalności edukacyjnej podjęto szereg projektów edukacyjnych, w tym Erasmus Plus

Projekty realizowane przez Instytut